Właściwości i działanie herbaty

Co zawiera herbata?

Jak powszechnie wiadomo, picie herbaty oprócz przyjemnych doznań smakowych przynosi też wymierne korzyści dla zdrowia. Przede wszystkim napar herbaciany zawiera wiele składników, które mają dobroczynny wpływ na nasz organizm. Główne związki występujące w herbacie to:

Teina - jest to odpowiednik występującej w kawie kofeiny. Wykazuje właściwości pobudzające i wzmacnia koncentrację.
Tanina - jest to garbnik wiążący i osłabiający działanie teiny, przez co napar zyskuje właściwości uspokajające.
Flawonoidy (polifenole) - mają one silne właściwości antyoksydacyjne i zdolność wiązania metali, dzięki czemu pomagają chronić organizm przed szkodliwymi wolnymi rodnikami.
Teanina - jest to aminokwas, który wpływa na obniżenie ciśnienia oraz stymuluje procesy mózgowe, dzięki czemu jednocześnie uspokaja i relaksuje oraz pozwala na zachowanie koncentracji. Związek ten w naturze występuje jedynie w liściach herbaty.
Witaminy: B1, B2, A, C i K.
Minerały: fluor, wapń, żelazo, potas, sód i cynk.

Pijąc herbatę należy jednak pamiętać, że zawartość wyżej wymienionych witamin i minerałów w naparze jest mniejsza niż w suszu i nie należy jej traktować jako głównego źródła składników potrzebnych do właściwego funkcjonowania organizmu. Ponadto, jeśli chodzi o katechiny, to najwięcej znajduje się ich w herbatach zielonych i czerwonych, najwięcej witamin i minerałów zachowują herbaty zielone (ze względu na brak procesu fermentacji), a najwięcej taniny jest w herbatach czerwonych.

Dobra dla serca

Dobroczynny wpływ naparu herbacianego na zdrowie został zauważony już dawno temu przez chińskich i japońskich lekarzy. Badania naukowe wykazały, że szczególnie dobroczynne dla człowieka są zawarte w herbacie polifenole. Związki te mają działanie antyoksydacyjne, spowalniają procesy starzenia i działają przeciwwirusowo.

Polifenole chronią też przed zawałami serca, dlatego picie zielonej i białej herbaty (najbardziej bogatych w te związki) jest zalecane osobom zagrożonych tą przypadłością. Ponadto herbata ma działanie stymulujące na układ krążenia, poprawia funkcje naczyniowe i obniża poziom złego cholesterolu.

Dłuższe życie i piękniejszy wygląd

Według medycyny wschodniej herbata może też dodatnio wpływać na długość życia i zmniejszać ryzyko zachorowania na raka. Ponadto herbata dodawana jest często do kosmetyków, gdyż zawarte w niej witaminy i minerały mają korzystny wpływ na urodę (więcej o korzystnym działaniu herbaty na urodę w artykule Herbata w kosmetykach).

Układ pokarmowy i moczowy

Herbata ma również korzystny wpływ na cały układ pokarmowy. Jej dobroczynne działanie daje się zauważyć już w jamie ustnej, bo zawarty w naparze fluor chroni zęby przed próchnicą. Ponadto napar z zielonej herbaty jest polecany osobom cierpiącym na nadkwaśność (ale należy się wystrzegać mocnej herbaty czarnej). Herbata ułatwia też trawienie i przyswajanie pokarmów.

Napar herbaciany korzystnie działa również na nerki i drogi moczowe. Pobudza on ich czynność, dlatego może być wykorzystywany jako delikatny środek moczopędny.

Bakteriobójcza

Herbata wykazuje też działanie bakteriobójcze i przeciwwirusowe. Z tego powodu może ona łagodzić przebieg zatruć pokarmowych, a także korzystnie działać na zewnątrz organizmu-okłady z liści herbacianych są polecane osobom z podrażnionymi i zmęczonymi oczami.

Przeciwwskazania

Herbata jest napojem o dużych właściwościach zdrowotnych, ale istnieje kilka faktów, o których powinniśmy pamiętać:
- dzienna porcja herbaty nie powinna przekraczać czterech-pięciu filiżanek, najlepiej pić ją godzinę po posiłku. Spożywanie jej w zbyt dużej ilości może sprawić, że zawarte w niej garbniki podrażnią błonę śluzową, co negatywnie wpłynie na wchłanianie składników pokarmowych. Co więcej, nadmiar garbników niszczy witaminę B1;
- polifenole zawarte w herbacie mają zasadniczo dobroczynny wpływ na zdrowie, ale mogą też blokować wchłanianie żelaza. Aby zneutralizować ten efekt należy spożywać produkty bogate w witaminę C, zwiększającą przyswajanie żelaza;
- wypicie zbyt dużej ilości herbaty (szczególnie mocnej) przed snem może powodować bezsenność.